6.
Waterveilige leef- en werkomgeving
Werken aan dijkversterking voor 2050 én aan beleid voor de langere termijn
Een groot deel van Nederland ligt onder de zeespiegel. Daarnaast stroomt een aantal grote rivieren dwars door ons land. Dat maakt Nederland kwetsbaar voor overstromingen. Helemaal omdat we door klimaatverandering steeds vaker te maken zullen krijgen met hogere waterstanden.
Het hoofdwatersysteem van de Nederlandse delta bestaat uit een stelsel van rivieren, grote wateren, zee, duinen en dijken. Langs ons beheergebied, dat deel uitmaakt van het stroomgebied van de Rijn, stroomt de Nederrijn/Lek. Waterveiligheid betekent voor ons waterschap vooral een goede bescherming tegen overstromingen vanuit deze rivier. De komende jaren werken we aan dijkversterking op basis van de huidige normen, maar kijken we ook vooruit naar de langere termijn.
Wat is onze ambitie?
- We werken samen met het Rijk en andere waterschappen aan waterveiligheid in het Deltaprogramma (Deltaplan Waterveiligheid). De Nederrijn- en Lekdijk tussen Amerongen en Schoonhoven voldoet niet aan de normen die in 2017 van kracht zijn geworden en is volgens die normen niet veilig genoeg. Voor de uitvoering werken we samen in het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Dit heeft als doel dat alle primaire waterkeringen in 2050 aan de norm voldoen. Daarmee heeft iedereen die in Nederland achter een primaire waterkering woont, uiterlijk in 2050 hetzelfde basisbeschermingsniveau. Ons waterschap voert in dit kader het dijkversterkingsproject Sterke Lekdijk uit.
- ’De komende jaren zullen in het teken staan van zowel uitvoering als beleidsontwikkeling voor de lange termijn, ook voor de periode na 2050. De opgaven worden deels groter en deels complexer, er moet dus ongetwijfeld een schep bovenop de huidige inzet. Hoeveel en waar, dat zal gaandeweg duidelijk moeten worden’ zo geeft het Deltaprogramma 2021 aan. Het waterschap is daarvoor onder andere betrokken bij het landelijke kennisprogramma Zeespiegelstijging.
- Om goed voorbereid te zijn op een crisis zoals een overstroming, heeft het waterschap een crisisorganisatie. Het Deltaprogramma vraagt ons om ook voor te bereiden op cybercrises.
- Muskusratten worden in Nederland bestreden omdat zij graven in waterkeringen en kades en daarmee aanzienlijke schade kunnen veroorzaken. Dit levert een risico op voor de waterveiligheid. Ons waterschap regelt het muskusrattenbeheer van heel West- en Midden-Nederland. Op basis van aanbevelingen na grootschalig landelijk onderzoek richt muskusrattenbeheer West- en Midden-Nederland (MRB WMNL) zich op het volledig wegvangen van de populatie muskusratten in het beheergebied in een periode van 10 tot 15 jaar en terugdringen van de dieren tot de landsgrens. Dit is nieuw, de oude strategie was om alleen de muskusrattenpopulatie te verkleinen.
Beleidsontwikkeling We werken samen met het Rijk, Rijkswaterstaat, decentrale overheden en belanghebbenden aan beleidsontwikkeling voor waterveiligheid van het hoofdwatersysteem. Dat doen we door te participeren in:
- het Deltaprogramma Waterveiligheid;
- het programma Integraal Riviermanagement;
- het onderzoek naar de afvoerverdeling over de Rijntakken;
- het Kennisprogramma Zeespiegelstijging;
- de doorontwikkeling van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP);
- evaluatie van pilots met bloemrijke dijken (in samenhang met het bestrijden van onkruiden);
- het verder ontwikkelen van de zorgplicht waterkeringen.
Wat zijn onze doelen?
Waterveiligheid
Het bieden van bescherming tegen overstromingen
In 2027 zijn de eerste 3 projecten van de Sterke Lekdijk gereed, de andere 3 in uitvoering:
- 55 kilometer primaire waterkering voldoet aan de omgevingswaarde (norm ondergrens overstromingskans) tussen 2030 en 2040;
- waar mogelijk koppelen we dijkversterking aan andere maatschappelijke opgaven, zoals ruimtelijke kwaliteit en biodiversiteit.
In 2027 is er een eerste gezamenlijk beeld van de beleidsontwikkeling voor waterveiligheid en het (hoofd)watersysteem na 2050.
In 2027 is het waterschap (net als nu) voorbereid op een overstroming of andere crisis:
- we zijn een stabiele crisispartner met opgeleide, getrainde en geoefende professionals;
- we bereiden ons zo goed mogelijk voor op nieuwe ontwikkelingen zoals extreem weer en cybercrises;
- we ondersteunen de veiligheidsregio’s bij het voorbereiden van medeoverheden en inwoners op een crisis.
In 2027 is de populatie muskusratten sterk teruggedrongen:
- we sturen op een jaarlijkse reductie van de populatie muskusratten in het werkgebied van MRB WMNL, oplopend van 10% naar 25% ten opzichte van het jaar ervoor.